IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ / TYPÓW FILTRÓW
Substancje niebezpieczne mogą być obecne w powietrzu w postaci cząstek (stałych lub ciekłych), pary lub gazu. W pewnych warunkach mogą występować w więcej niż jednej postaci jednocześnie (np. podczas malowania natryskowego). Dla dobrania odpowiedniego filtra, kluczowa zatem jest identyfikacja substancji w powietrzu.
Zanieczyszczenia cząsteczkowe
- Cząstki stałe:
cząstki materiału stałego, w tym aerozole, pyły, włókna, dymy i opary, np. włókna azbestowe, cząsteczki spalin i opary silnika, pył i opary ołowiu, pył kamienny i drzewny, dymy spawalnicze, dym, zarodniki grzybów, wirusy, mąka i pyłki. - Cząsteczki cieczy:
drobne rozpylacze, mgiełki i aerozole składające się z małych kropelek cieczy, np. rozpylane ciecze: farby, pestycydy, mgły: kwas chromowy, płyny do cięcia, mgły olejowe.
Zanieczyszczenia gazowe
- Pary:
gazowa forma ciał stałych lub cieczy, np. opary rozpuszczalników, opary rtęci itp. - Gazy:
np. cyjanowodór, chlor, spaliny silnikowe, gazy ściekowe, tlenek węgla, dwutlenek węgla
RODZAJE FILTRÓW:
- Filtry cząsteczkowe - dodatkowo oznaczone "R" lub "NR" (wielokrotnego lub jednorazowego użytku)
- Filtry gazowe/parowe
- Filtry łączone
FILTRY CZĄSTECZKOWE
Filtry cząstek zatrzymują cząstki (aerozole stałe i ciekłe, w tym kurz, mgłę, dym, mikroorganizmy) z przepływającego powietrza. Filtry cząstek są klasyfikowane według ich wydajności i są oznaczone literą „P”, po której następuje liczba wskazująca wydajność lub poziom zapewnianej ochrony.
Klasyfikacja filtrów cząstek zgodnie z normą EN 143: klasa 1, 2 lub 3.
Istnieją również filtry certyfikowane zależnie tylko z urządzeniami filtrowentylującymi (np. CleanAIR® AerGO®) zgodnie z normą EN 12 941 i są wówczas oznaczone „P R SL” zamiast P3.
FILTRY GAZOWE / PAROWE
Filtry te są przeznaczone do usuwania gazów lub oparów zgodnie ze specyfikacją producenta. Filtry gazowe / parowe są klasyfikowane według ich pojemności i rodzaju substancji, przeciwko którym mogą być stosowane. Ich pojemność odnosi się do tego, ile określonego zanieczyszczenia mogą wchłonąć (zmierzonego w teście laboratoryjnym w ustalonych warunkach). Ogólnie rzecz ujmując, możemy powiedzieć, że filtry gazowe klasy 2 mogą być stosowane w wyższych stężeniach lub przez dłuższy czas niż filtry klasy 1.
FILTRY KOMBINOWANE
Filtry kombinowane zapewniają ochronę zarówno przed niebezpiecznymi gazami i oparami, jak i cząsteczkami.
Ważne uwagi:
- Filtry cząstek stałych nie chronią przed gazem ani parą.
- Filtry gazu/pary nie chronią przed cząstkami.
- Żadnego typu filtra nie można stosować w atmosferach z niedoborem tlenu.
- Należy pamiętać, że filtry cząstek stałych nie są skuteczne w przypadku mgły lub rozpylania rozpuszczalników organicznych.
JAK DŁUGO WYTRZYMUJE FILTR?
Żywotność filtra zależy od jego rozmiaru (czynnej powierzchni materiału filtracyjnego cząstek stałych i/lub objętości węgla drzewnego) i warunków użytkowania, a zatem następujących czynników:
- Rodzaju, właściwości i stężenia zanieczyszczeń
- Objętości oddechowej i szybkości pracy użytkownika filtra
- Wilgotności powietrza
- Temperatury
Podawane czasem przez producentów minimalne czasy przebicia są zatem przeznaczone wyłącznie do testów laboratoryjnych w znormalizowanych warunkach. Nie dają wskazówek na temat możliwego czasu eksploatacji filtra w praktycznym użytkowaniu, ponieważ jest on zależny od dużej liczby zmiennych czynników. Możliwe czasy eksploatacji mogą się zatem różnić od czasów przebicia określanych np. w instrukcjach użytkowania.
Jak rozpoznać koniec okresu eksploatacji?
- Filtr cząstek stałych: zwiększony opór oddychania przez filtr, spadek przepływu powietrza lub uruchomienie alarmu „niskiego przepływu powietrza” w przypadku stosowania w połączeniu z urządzeniem nawiewowym.
- Filtry gazowe: wyczuwalny smak lub zapach zanieczyszczenia.*
- Filtry łączone: wyczuwalny smak lub zapach zanieczyszczenia i/lub zwiększony opór oddychania filtra.* Wyczuwalny smak lub zapach zanieczyszczenia i/lub spadek przepływu powietrza lub uruchomienie alarmu „niskiego przepływu powietrza” w przypadku stosowania w połączeniu z urządzeniem filtrowentylacyjnym.
* Nie dotyczy sytuacji, gdy zanieczyszczenie ma właściwości ostrzegawcze niskiego poziomu
OGÓLNE OGRANICZENIA STOSOWANIA SPRZĘTU FILTRUJĄCEGO
Nie stosować w następujących środowiskach lub sytuacjach:
- Atmosfera z niedoborem tlenu, tj. < 17%. (Uwaga! Poszczególne kraje mogą stosować własne limity niedoboru tlenu)
- Atmosfera wyłącznie z tlenem lub wzbogacona tlenem.
- W atmosferach, w których stężenia toksycznych zanieczyszczeń (rodzaj, właściwości, stężenie i skład niebezpiecznego czynnika) są nieznane.
- Stężenia zanieczyszczeń stanowią bezpośrednie zagrożenie dla życia lub zdrowia (IDLH).
- W słabo wentylowanych obszarach lub przestrzeniach zamkniętych, takich jak pojemniki, zbiorniki, małe pomieszczenia, tunele lub statki.
- Atmosfera z mieszanymi substancjami chemicznymi (z wyjątkiem odpowiednio dobranego filtra wielogazowego, np. filtra ABEK).
- Filtry, które wykazują oznaki uszkodzenia.
- Gazy, opary i cząstki, których nie można usunąć za pomocą filtra.
UWAGA!
Należy znać zagrożenia występujące w otoczeniu, wymagania dotyczące pracy i warunki zewnętrzne. Ponadto należy wziąć pod uwagę poziom ochrony wymagany przez respirator, a także rodzaj i poziom ochrony niezbędnego filtra.
Należy natychmiast opuścić obszar, jeśli:
- opór oddechowy zauważalnie wzrasta
- zaczęły pojawiać się zawroty głowy
- czujesz zapach, smak lub podrażnienie spowodowane zanieczyszczeniem
- respirator jest uszkodzony
Upewnij się, że:
- wybrany respirator jest prawidłowo dopasowany
- jeśli obecne są zarówno gazy, jak i cząstki, należy użyć filtra łączonego, aby odfiltrować zarówno gazy, jak i cząstki.
Ograniczenia dotyczące filtrów specjalnych:
- Filtry AX są przeznaczone wyłącznie do użytku jednozmianowego.
- Filtry CO są przeznaczone wyłącznie do jednorazowego użytku. Należy je zutylizować po użyciu.
- Obowiązują specjalne wytyczne zgodnie z lokalnymi przepisami.
- Filtry Hg można stosować maksymalnie przez 50 godzin.
- Filtry NO są przeznaczone wyłącznie do użytku jednozmianowego. Należy je zutylizować po użyciu.
- Filtry typu Reactor: należy stosować specjalne wytyczne zgodnie z lokalnymi przepisami.
Pełna oferta filtrów, pochłaniaczy i filtrów kombinowanych na stronie: https://anco.com.pl/pl/c/Filtry-i-pochlaniacze/45
Należy pamiętać, że informacje zawarte w tym przewodniku mają charakter wyłącznie informacyjny, a zatem odpowiedzialność za prawidłowy wybór filtra spoczywa na specjalistach ds. zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Niniejszy przewodnik należy stosować wyłącznie w powiązaniu z ogólną wiedzą na temat higieny pracy.